อุดฟัน

อุดฟันคืออะไร?

การอุดฟัน คือวิธีแทนที่ฟันที่เสียหายหรือผุด้วยการเติมวัสดุทางทันตกรรม เพื่อสร้างรูปร่างฟันขึ้นมาให้เป็นปกติ รวมทั้งทำให้ฟันกลับมาใช้งานได้ตามปกติ

วัสดุแทนที่เนื้อฟันที่สูญหายไป หรือเรียกว่าวัสดุอุดฟัน อาจทำมาจาก ทอง คอมโพสิตเรซิ่น  กลาสไอโอโนเมอร์ หรือพอร์ซเลน

ชนิดของวัสดุอุดฟัน

1. คอมโพสิต: เป็นวัสดุอุดฟันสีเหมือนฟันที่ประกอบด้วยเรซิ่นและแก้ว.

คอมโพสิตเรซิ่น สามารถยึดติดกับผิวฟันได้ด้วยตัวเชื่อม ดังนั้นไม่จำเป็นต้องกรอเนื้อฟันออกไปเยอะ

ข้อดี:

1. สวยงาม โดยเฉพาะในฟันหน้า.
2. ไม่จำเป็นต้องกรอเนื้อฟันเยอะ เพราะวัสดุสามารถยึดติดได้ด้วยบอนดิ่ง.
3. สามารถซ่อมแซมฟันได้เฉพาะจุด โดยไม่ต้องกรอฟันบริเวณอื่น

ข้อเสีย:

1. ความทนทานน้อยกว่าอมัลกัม
2. ไม่ทนต่อแรงบดเคี้ยว แตกง่ายขึ้นในฟันที่ต้องอุดด้วยวัสดุขนาดใหญ่.
3. ใช้เวลาทำนาน.
4. ห้ามโดนน้ำระหว่างอุด
5. บิ่นแตกง่าย
6. แพงกว่า อมัลกัม

2.กลาสไอโอโนเมอร์ คือวัสดุอุดฟันสีใกล้เคียงกับฟัน ตัววัสดุไม่ได้แข็งแรงเท่ากับ คอมโพสิตเรซิ่น

ข้อดี:

1 วัสดุสามารถปล่อยฟลูออไรด์ออกมาได้ เป็นการป้องกันฟันผุต่อในอนาคต

ข้อเสีย:

1. ไม่แข็งแรงเท่าคอมโพสิต มีโอกาสที่จะสึกและแตกง่ายกว่า
2. ทองและพอร์ซเลนซ์ หรือเรียกว่า การอุดฟันโดยอ้อม (Indirect )

3.อมัลกัม คือวัสดุอุดฟันสีเงิน มีความแข็งแรง มีส่วนผสมของปรอท จึงมักไม่ค่อยนิยมใช้ในปัจจุบัน

ข้อดี:

1. แข็งแรง อยู่ได้นาน.
2. ไม่สึกกร่อน.

ข้อเสีย:

1. สีโลหะ ไม่สวยงาม
2. มีส่วนผสมของปรอท

4.วัสดุอุดชั่วคราว: วัสดุจะถูกแทนที่ด้วยวัสดุอุดถาวรในอนาคต

ตัวอย่างเหตุการณ์ที่อาจจะต้องใช้วัสดุอุดชั่วคราว:

• ฟันซี่ที่รักษาอาจจะต้องใช้จำนวนรักษาหลายครั้ง
• เวลาในการรักษาไม่เพียงพอจะอุดให้เสร็จภายในเวลา
• การรักษาทางทันตกรรมฉุกเฉิน
• อุดชั่วคราวระหว่างการรักษารากฟัน

นอกจากวัสดุอุดฟันปกติ ยังมีวัสดุอุดฟันแบบวัสดุอุดฟันขึ้นรูปจากแลปทันตกรรม(indirect)

อะไรคือวัสดุอุดฟันจากแลปทันตกรรม?

วัสดุเหล่านี้ ขึ้นรูปจาก เซรามิค, โลหะ หรือ เซรามิคผสมเรซิ่น

ข้อแตกต่างระหว่าง วัสดุอุดฟันจากแลปทันตกรรม กับ คอมโพสิตเรซิ่น ?

ความแตกต่าง คือต้องให้ที่แลปทันตกรรมขึ้นรูปวัสดุให้พอดีกับเนื้อฟันส่วนที่สูญเสียไป จากในห้องแลป ดังนั้นปกติแล้ว การอุดฟันวิธีนี้ต้องมาอย่างน้อย 2 ครั้ง การอุดฟันวิธีนี้จะใช้ก็ต่อเมื่อเนื้อฟันมีการสูญเสียมากเกินกว่าที่วัสดุอุดฟันโดยตรงในปากจะใช้ได้ แต่ยังไม่สูญเสียมากพอ ที่จะทำครอบฟัน

วัสดุอุดฟันขึ้นรูปจากแลปทันตกรรม มี 2 ชนิดดังนี้ : inlays และ onlays

1. Inlays จะคล้ายๆวัสดุอุดฟันในปากโดยตรง แต่ตัววัสดุจะคลอบคลุมภายในส่วนยอดแหลมของฟัน
2. Onlays จะมีขนาดที่ใหญ่กว่า inlays, โดยจะคลอบคลุมยอดแหลมของฟันอย่างน้อย 1 อัน ดังนั้นบางครั้งอาจเรียกว่าครอบฟันบางส่วน.

ข้อดี:

1. ทนทานกว่าวัสดุอุดทั่วไป ไม่สึกกร่อน แข็งแรง อยู่ได้นาน
2. วัสดุอุดสามารถทำให้มีรูปร่างที่ดีกว่า

ข้อเสีย:

1. ค่าใช้จ่ายสูงกว่า
2. จำนวนครั้งในการรับการรักษาอาจมากกว่า 1 ครั้ง.

อะไรที่จะต้องเจอระหว่างการอุดฟัน?

ขึ้นอยู่กับตำแหน่งของการอุดฟัน และ วัสดุที่จะใช้โดยทั่วไป ขั้นตอนจะเป็นตามนี้

1. ป้ายยาชาเฉพาะที่เหงือกบริเวณฟันซี่ที่จะอุด หลังจากนั้นจะฉีดยาชาเฉพาะที่ตำแหน่งบริเวณที่มีการป้ายยาชา
2. ทันตแพทย์จะเอาส่วนที่ผุทั้งหมดออก
3. ช่องทั้งหมดจะถูกอุดปิดด้วยวัสดุอุดฟัน.
4. วัสดุอุดฟันจะถูกขัดให้เรียบร้อย และเช็คความหนาของวัสดุอุดให้อยู่ในระดับที่ปกติ

สิ่งที่เกิดขึ้นหลังจากอุดฟัน

หลังจากอุดฟัน บางครั้งอาจมีอาการเสียวฟันได้เมื่อเคี้ยวอาหาร หรือ ดื่มน้ำร้อน เย็น โดยเฉพาะ ถ้าขนาดวัสดุอุดมีขนาดค่อนข้างใหญ่ หรือลึกมาก โดยปกติแล้วอาการเสียวฟันจะค่อยๆดีขึ้น ภายใน 2-3 วัน หรือ เป็นสัปดาห์  อย่างไรก็ตามถ้าอาการที่มีแย่ลงเรื่อยๆ แนะนำให้กลับมาให้ทันตแพทย์เช็คอาการโดยเร็วสุด