รากฟันเทียม อยู่ได้กี่ปี? ปัจจัยที่ส่งผลต่ออายุการใช้งานและวิธีดูแลให้อยู่ได้นาน ๆ

การใส่รากฟันเทียมเป็นหนึ่งในการรักษาทางทันตกรรมที่ได้รับความนิยมสูงสุดในปัจจุบัน เนื่องจากสามารถทดแทนฟันที่สูญเสียไปได้อย่างมีประสิทธิภาพและใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติมากที่สุด อย่างไรก็ตาม คำถามที่ผู้ป่วยส่วนใหญ่สงสัยคือ “รากฟันเทียม อยู่ได้กี่ปี” ซึ่งเป็นข้อมูลสำคัญที่ควรทราบก่อนตัดสินใจเข้ารับการรักษา

รากฟันเทียมมีอายุการใช้งานเท่าไหร่?

รากฟันเทียมสามารถอยู่ได้นาน “25-30 ปี” หรือแม้กระทั่งตลอดชีวิต หากได้รับการดูแลรักษาอย่างเหมาะสม อายุการใช้งานที่แน่นอนนั้นขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ ซึ่งเราจะมาทำความเข้าใจกันในรายละเอียด

สถิติการศึกษาระยะยาวแสดงให้เห็นว่า รากฟันเทียมที่ทำจากไทเทเนียมคุณภาพดีและได้รับการรักษาโดยทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญมีอัตราความสำเร็จสูงถึง 95-98% ในระยะ 10 ปีแรก และยังคงมีประสิทธิภาพได้ดีในระยะยาว

ปัจจัยหลักที่ส่งผลต่ออายุการใช้งานของรากฟันเทียม

1. ทักษะและประสบการณ์ของทันตแพทย์

การใส่รากฟันเทียมต้องอาศัยความชำนาญและประสบการณ์ของทันตแพทย์เฉพาะทาง เป็นปัจจัยสำคัญที่สุด โดยเฉพาะการทำรากเทียมฟันหน้าที่ต้องการความประณีตสูง เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่สวยงามและใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติ ถ้าจะเปรียบเทียบ ให้เห็นภาพ อาจลองเปรียบเทียบกับ ช่างเฟอร์นิเจอร์ ถ้าได้ช่างฝีมือดี ถึงแม้คุณภาพวัสดุจะธรรมดา งานก็ออกมาสวย แต่ถ้าช่างฝีมือไม่ดี วัสดุจะคุณภาพดีแค่ไหนก็ตาม ทำออกมายังไงก็ดูไม่สวย เช่นเดียวกันกับรากฟันเทียม ต้องเลือกจากประสบการณ์ คุณวุฒิ และความเชี่ยวชาญของทันตแพทย์เป็นอันดับแรก

2. คุณภาพของรากฟันเทียม

รากฟันเทียมที่ได้รับการออกแบบ ค้นคว้า และวิจัย ด้วยทีมนักวิจัยคุณภาพสูง มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารต่างประเทศ มาอย่างยาวนาน หมอทุกคนอ่านได้ทั่วโลก ซึ่งมักจะเป็นรากฟันเทียมจากยุโรปและอเมริกา ทำให้มีคุณภาพและมาตรฐานที่สูงกว่า แต่ก็มีราคาที่สูงตามไปด้วย

3. สุขภาพช่องปากของผู้ป่วย

สุขภาพเหงือกและกระดูกขากรรไกรมีบทบาทสำคัญต่อความสำเร็จของรากฟันเทียม ผู้ป่วยที่มีโรคเหงือกหรือกระดูกบาง อาจต้องปลูกกระดูกเพิ่มเติมก่อนใส่รากฟันเทียม

4. การดูแลรักษาหลังการรักษา

การทำความสะอาดและการดูแลรักษาอย่างสม่ำเสมอโดยทันตแพทย์ ทุก 6 เดือน เป็นกุญแจสำคัญในการยืดอายุการใช้งานของรากฟันเทียม ซึ่งรวมถึงการแปรงฟัน การใช้ไหมขัดฟัน อย่างถูกวิธี 

ประเภทของรากฟันเทียมและอายุการใช้งาน

รากฟันเทียมซี่เดี่ยว

รากฟันเทียมสำหรับทดแทนฟันซี่เดี่ยว จะสามารถทำความสะอาดได้ง่ายที่สุด หากได้รับการดูแลอย่างดี หลีกเลี่ยงการกัดอาหารแข็งๆ เช่น น้ำแข็ง ถั่ว กระดูก มาตรวจเช็คและทำความสะอาดเป็นประจำ สามารถอยู่ได้มากกว่า 20 ปี หรือนานกว่านั้น

รากฟันเทียมแบบสะพานฟัน

ใช้ในกรณีฟันหายตั้งแต่ 3 ซี่ขึ้นไป สามารถใส่รากเทียมหัว ท้าย แล้วทำสะพานฟัน ยึดบนรากเทียม เพื่อประหยัดจำนวนรากเทียม ทำให้ค่าใช้จ่ายน้อยลงและยังเป็นการทดแทนฟันแบบติดแน่นที่หายไป หลายซี่ได้  หากได้รับการดูแลอย่างดี หลีกเลี่ยงการกัดอาหารแข็งๆ เช่น น้ำแข็ง ถั่ว กระดูก มาตรวจเช็คและทำความสะอาดเป็นประจำสม่ำเสมอ สามารถอยู่ได้มากกว่า 20 ปี หรือนานกว่านั้น

รากฟันเทียมแบบ All-on-4

ฟันติดแน่นทั้งปากบนรากเทียมในวันเดียว All on 4 เป็นวิธีการรักษาที่ใช้รากฟันเทียม 4-8 ราก เพื่อยึดฟันทั้งปาก หากได้รับการดูแลอย่างดี หลีกเลี่ยงการกัดอาหารแข็งๆ เช่น น้ำแข็ง ถั่ว กระดูก มาตรวจเช็คและทำความสะอาดเป็นประจำสม่ำเสมอ สามารถอยู่ได้มากกว่า 20 ปี หรือนานกว่านั้น

ขั้นตอนการรักษาที่ส่งผลต่ออายุการใช้งาน

การทำรากฟันเทียมที่ถูกต้องตามขั้นตอนจะช่วยให้มีอายุการใช้งานยาวนานขึ้น ขั้นตอนสำคัญ ได้แก่

การตรวจและประเมินสภาพช่องปาก

ทันตแพทย์จะตรวจสอบสภาพกระดูกขากรรไกร สุขภาพเหงือก และความหนาของกระดูกด้วยการเอ็กซเรย์ การประเมินที่ถูกต้องจะช่วยให้สามารถวางแผนการรักษาที่เหมาะสมและมีประสิทธิภาพสูงสุด

การปลูกกระดูก (หากจำเป็น)

หากกระดูกขากรรไกรมีความหนาไม่เพียงพอ จะต้องทำการปลูกกระดูกก่อน ขั้นตอนนี้มีความสำคัญมากต่อความมั่นคงของรากฟันเทียมในระยะยาว

การใส่รากฟันเทียม

การใส่รากฟันเทียมด้วยเทคนิคที่ถูกต้อง โดยทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญจะช่วยให้รากฟันเทียมยึดติดกับกระดูกได้ดีและมีเสถียรภาพสูง โดยจากการวิจัยพบว่า รากเทียมที่ได้รับการใส่โดยทันตแพทย์ที่มีประสบการณ์และความชำนาญ จะมีความสำเร็จสูงกว่าอย่างมีนัยสำคัญ

การใส่ครอบฟัน

หลังจากรากฟันเทียมยึดติดกับกระดูกแล้ว จะใส่ครอบฟันที่ทำจากวัสดุคุณภาพสูง เช่น เซรามิก หรือ เซอร์โคเนีย ซึ่งมีความทนทานและสวยงาม

การดูแลรักฟันเทียมให้อยู่ได้นาน

การทำความสะอาดประจำวัน

• แปรงฟันอย่างน้อย 2 ครั้งต่อวัน ด้วยยาสีฟันฟลูออไรด์
• ใช้ไหมขัดฟันหรือ interdental brush ทำความสะอาดซอกฟัน
• หลีกเลี่ยงการใช้ฟันกัดของแข็ง เช่น น้ำแข็ง ถั่ว กระดูก หรือใช้ฟันเปิดฝาขวด

การตรวจติดตามเป็นระยะ

การมาตรวจติดตามกับทันตแพทย์ทุก 6 เดือน เป็นสิ่งสำคัญในการตรวจสอบสภาพรากฟันเทียม การตรวจจะรวมถึงการเอ็กซเรย์เพื่อดูสภาพกระดูกรอบรากฟันเทียม และการทำความสะอาดคราบหินปูน

การดูแลสุขภาพโดยรวม

• หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ เนื่องจากทำให้การหายของแผลช้าและเพิ่มความเสี่ยงของการติดเชื้อ
• ควบคุมโรคเบาหวานให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพช่องปาก

สัญญาณที่ควรระวังและต้องรีบพบทันตแพทย์

แม้ว่ารากฟันเทียมจะมีความทนทานสูง แต่ก็อาจเกิดปัญหาได้ หากพบสัญญาณต่อไปนี้ ควรรีบปรึกษาทันตแพทย์

• เหงือกรอบรากฟันเทียมบวม แดง หรือมีเลือดออก
• มีกลิ่นปากที่ผิดปกติ
• รากฟันเทียมหรือครอบฟันหลวม
• มีความเจ็บปวดรอบบริเวณรากฟันเทียม

ข้อดีของรากฟันเทียมเมื่อเทียบกับฟันปลอมอื่น

รากฟันเทียมมีข้อดีหลายประการที่ทำให้มีอายุการใช้งานยาวนานกว่าฟันปลอมประเภทอื่น

ความแข็งแรงและเสถียรภาพ

รากฟันเทียมยึดติดกับกระดูกขากรรไกรโดยตรง ทำให้มีความแข็งแรงใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติ สามารถเคี้ยวอาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพ

การรักษากระดูกขากรรไกร

เมื่อสูญเสียฟัน กระดูกขากรรไกรจะยุบตัวลงเรื่อยๆ รากฟันเทียมช่วยกระตุ้นกระดูก ทำให้กระดูกไม่ยุบตัว และรักษารูปหน้าให้คงที่

ความสวยงามตามธรรมชาติ

ครอบฟันบนรากฟันเทียมสามารถปรับแต่งให้เข้ากับฟันธรรมชาติได้อย่างลงตัว ทั้งสี รูปร่าง และขนาด

การเปรียบเทียบอายุการใช้งานของรากฟันเทียมกับทางเลือกอื่น

รากฟันเทียม vs ฟันปลอมถอดได้

• รากฟันเทียม: 25-30 ปี หรือตลอดชีวิต
• ฟันปลอมถอดได้: 5-7 ปี ต้องปรับหรือเปลี่ยนใหม่เป็นระยะ

รากฟันเทียม vs สะพานฟัน

• รากฟันเทียม: 25-30 ปี หรือตลอดชีวิต โดยไม่กระทบต่อฟันข้างเคียง
• สะพานฟัน: 5-10 ปี และต้องกรอฟันข้างเคียงที่สุขภาพดี

ต้นทุนการรักษาในระยะยาว

แม้ว่าค่าใช้จ่ายเริ่มแรกของรากฟันเทียมจะสูงกว่าทางเลือกอื่น แต่เมื่อคิดในระยะยาว รากฟันเทียมกลับเป็นทางเลือกที่คุ้มค่าที่สุด เนื่องจาก

• ไม่ต้องเปลี่ยนหรือซ่อมแซมบ่อย
• ไม่ส่งผลกระทบต่อฟันข้างเคียง
• ช่วยป้องกันปัญหาสุขภาพช่องปากอื่นๆ ในอนาคต

กรณีศึกษา: รากฟันเทียมแบบ All-on-4

สำหรับผู้ป่วยที่ต้องการทดแทนฟันหลายซี่หรือทั้งปาก ฟันติดแน่นทั้งปากบนรากเทียมในวันเดียว All on 4 เป็นทางเลือกที่ได้รับความนิยม โดยใช้รากฟันเทียม 4-6 ราก เพื่อยึดฟันทั้งปาก

ข้อดีของ All-on-4:

• สามารถกลับมามีฟันได้ในวันเดียว
• ใช้รากฟันเทียมน้อยกว่าการใส่รากฟันเทียมทุกซี่
• ลดเวลาการรักษาและค่าใช้จ่าย
• มีอายุการใช้งาน 25-30 ปี หรือมากกว่า ขึ้นอยู่กับการดูแลรักษา

เทคโนโลยีใหม่ที่ช่วยยืดอายุการใช้งาน

การใช้เทคโนโลยี 3D Planning

การวางแผนการรักษาด้วยเทคโนโลยี 3D ช่วยให้ทันตแพทย์สามารถวางตำแหน่งรากฟันเทียมได้อย่างแม่นยำ ลดความเสี่ยงในการเกิดปัญหาในอนาคต

การใช้รากฟันเทียมที่มีพื้นผิวพิเศษ

รากฟันเทียมที่มีพื้นผิวที่ออกแบบมาเป็นพิเศษ จะช่วยให้การยึดติดกับกระดูกดีขึ้น และมีความทนทานมากขึ้น

วิธีเลือกคลินิกทันตกรรมที่เหมาะสม

การเลือกคลินิกและทันตแพทย์ที่เหมาะสมมีผลต่ออายุการใช้งานของรากฟันเทียมอย่างมาก ควรพิจารณาปัจจัยต่อไปนี้:

ประสบการณ์และคุณวุฒิของทันตแพทย์

ควรเลือกทันตแพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านรากฟันเทียม และมีประสบการณ์ในการทำรากฟันเทียมมาอย่างยาวนาน

เทคโนโลยีและอุปกรณ์

คลินิกที่มีเทคโนโลยีทันสมัยและอุปกรณ์ที่ได้มาตรฐานจะช่วยให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีกว่า

มาตรฐานความปลอดภัย

การมีห้องผ่าตัดที่ได้มาตรฐานและระบบควบคุมการติดเชื้อที่ดี เป็นสิ่งสำคัญในการลดความเสี่ยง

ราคาและความคุ้มค่าในระยะยาว

ราคารากฟันเทียมอาจแตกต่างกันไปตามปัจจัยต่างๆ เช่น ประเภทของรากฟันเทียม วัสดุที่ใช้ และความซับซ้อนของการรักษา สำหรับรากเทียมฟันหน้า ราคาจะเริ่มต้นประมาณ 50,000 บาทต่อซี่

เมื่อคิดในระยะยาว รากฟันเทียมที่อยู่ได้ 25-30 ปี จะคุ้มค่ากว่าการทำฟันปลอมที่ต้องเปลี่ยนทุก 5-7 ปี

คำแนะนำสำหรับการตัดสินใจ

หากคุณกำลังพิจารณาทำรากฟันเทียม ควรคำนึงถึงปัจจัยต่อไปนี้:

อายุของผู้ป่วย

ผู้ป่วยที่อายุน้อยกว่าจะได้ประโยชน์มากกว่าจากรากฟันเทียม เนื่องจากจะได้ใช้งานได้นานกว่า

สุขภาพโดยรวม

ผู้ป่วยที่มีสุขภาพดีและไม่มีโรคประจำตัวที่รุนแรง จะมีโอกาสสำเร็จสูงกว่า

การใช้ชีวิตประจำวัน

ผู้ที่ต้องการความสะดวกในการใช้ชีวิตประจำวัน และไม่ต้องการดูแลฟันปลอมถอดได้ รากฟันเทียมเป็นทางเลือกที่เหมาะสม

ข้อควรระวังและการป้องกันปัญหา

การหลีกเลี่ยงนิสัยที่เป็นอันตราย

• งดการสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป
• หลีกเลี่ยงการเสี่ยงต่ออุบัติเหตุที่อาจกระทบต่อใบหน้า
• ไม่ใช้ฟันเป็นเครื่องมือในการแทะ หรือ ใช้เปิดขวด
• เคี้ยวของแข็ง เช่น น้ำแข็ง ถั่ว กระดูก

การจัดการภาวะนอนกัดฟัน

หากมีนิสัยนอนกัดฟัน ควรใส่ Night Guard เพื่อป้องกันการสึกหรอของฟัน และ ครอบฟัน

อนาคตของเทคโนโลยีรากฟันเทียม

เทคโนโลยีรากฟันเทียมกำลังพัฒนาอย่างต่อเนื่อง วัสดุใหม่และเทคนิคการรักษาที่ทันสมัยจะช่วยให้รากฟันเทียมมีอายุการใช้งานยาวนานขึ้นไปอีก การใช้เทคโนโลยี AI ในการวางแผนการรักษาและการพิมพ์ 3D ก็จะช่วยเพิ่มความแม่นยำและลดเวลาการรักษา

บทสรุป

รากฟันเทียมสามารถอยู่ได้ 25-30 ปี หรือแม้กระทั่งตลอดชีวิต หากได้รับการดูแลรักษาอย่างเหมาะสม การเลือกคลินิกที่มีมาตรฐาน ทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ และการดูแลตนเองที่ดี เป็นกุญแจสำคัญในการทำให้รากฟันเทียมอยู่ได้นาน

หากคุณกำลังพิจารณาทำรากฟันเทียม ไม่ว่าจะเป็นรากเทียมฟันหน้าหรือฟันติดแน่นทั้งปากแบบ All on 4 ควรปรึกษากับทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อประเมินสภาพและวางแผนการรักษาที่เหมาะสมกับคุณ

การลงทุนในรากฟันเทียมคุณภาพสูงและการดูแลรักษาที่ดี จะทำให้คุณมีฟันที่สวยงาม แข็งแรง และใช้งานได้ยาวนานหลายทศวรรษ นับเป็นการลงทุนที่คุ้มค่าสำหรับคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น